آب‌مروارید
آب‌مروارید چیست؟
آب‌مروارید (Cataract) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که در تمام دنیا میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این بیماری صرفاً نتیجه افزایش سن است، اما پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد که سبک زندگی و عوامل محیطی نیز نقش مهمی در ایجاد و پیشرفت آن دارند.
امروزه آب‌مروارید علت اصلی نابینایی قابل درمان در جهان شناخته می‌شود. خبر خوب این است که با تشخیص به‌موقع و جراحی ساده و کم‌خطر می‌توان دید از دست‌رفته را دوباره بازگرداند.
عدسی چشم یک ساختمان شفاف و انعطاف‌پذیر است که نور را روی شبکیه متمرکز می‌کند. در آب‌مروارید، پروتئین‌های داخل عدسی تغییر شکل داده و تجمع پیدا می‌کنند و به‌تدریج باعث کدر شدن عدسی می‌شوند.
نتیجه:
- تاری دید
- تغییر در رنگ‌ها
- مشکل در دید شبانه
- حساسیت به نور
نکته مهم
آب‌مروارید به‌تدریج پیشرفت می‌کند و معمولاً دردی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل بسیاری از بیماران تا زمانی که بینایی‌شان به‌شدت کاهش یابد، متوجه شدت بیماری نمی‌شوند.
انواع آب‌مروارید
برای درک بهتر موضوع، لازم است انواع مختلف آب‌مروارید را بشناسیم:
۱. آب‌مروارید وابسته به سن
شایع‌ترین نوع است و معمولاً پس از ۶۰ سالگی ظاهر می‌شود.
۲. آب‌مروارید مادرزادی
برخی نوزادان از بدو تولد عدسی کدر دارند که نیازمند تشخیص سریع و درمان فوری است.
۳. آب‌مروارید ناشی از بیماری‌ها
دیابت، بیماری‌های متابولیک و برخی اختلالات ژنتیکی می‌توانند عدسی چشم را تحت‌تأثیر قرار دهند.
۴. آب‌مروارید ناشی از داروها
مصرف طولانی‌مدت داروهایی مثل کورتون‌ها (استروئیدها) احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.
۵. آب‌مروارید ضربه‌ای
پس از وارد شدن ضربه به چشم ممکن است در هر سنی ایجاد شود.
علائم آب‌مروارید؛ چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
دید تار و مه‌آلود
کاهش دید در شب (دیدن هاله دور چراغ‌ها)
حساسیت به نور یا خیرگی
تغییر مکرر شماره عینک
کم شدن درک رنگ‌ها (دیدن رنگ‌ها به شکل زرد یا کمرنگ)
دوبینی یا چندبینی در یک چشم
عوارض عدم درمان آبمرواریداگر آب‌مروارید درمان نشود:
به تدریج باعث کاهش شدید بینایی می‌شود.
کیفیت زندگی فرد به‌شدت افت می‌کند.
خطر سقوط و حوادث افزایش می‌یابد.
در موارد پیشرفته می‌تواند منجر به آب‌سیاه (گلوکوم) و حتی نابینایی دائمی شود.
درمان آب‌مروارید؛ تنها راه قطعی چیست؟
هیچ دارو، قطره یا روش خانگی قادر به درمان قطعی آب‌مروارید نیست. تنها راه درمان، جراحی است.
جراحی مدرن آب‌مروارید (فیکوامولسیفیکاسیون)
بی‌حسی موضعی (بدون نیاز به بیهوشی عمومی)
خرد کردن عدسی کدر با امواج اولتراسوند
جایگزینی با لنز شفاف مصنوعی (IOL)
عمل سرپایی و بدون درد، با برش بسیار کوچک
بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره
سوالات متداول
- آیا آب‌مروارید درد دارد؟
خیر، آب‌مروارید معمولاً بدون درد است و تنها علامت اصلی آن کاهش تدریجی بینایی است.
- آیا آب‌مروارید خودبه‌خود خوب می‌شود؟
خیر، هیچ درمان دارویی یا خودبه‌خودی برای آب‌مروارید وجود ندارد. تنها درمان قطعی جراحی است.
- بهترین سن برای جراحی آب‌مروارید چه زمانی است؟
زمان جراحی به میزان کاهش بینایی و تأثیر آن بر زندگی روزمره بستگی دارد. هر زمان که بیمار دچار مشکل جدی در فعالیت‌های روزانه شود، جراحی توصیه می‌شود.
- آیا بعد از عمل دوباره آب‌مروارید برمی‌گردد؟
خیر، اما در برخی بیماران “کدر شدن کپسول خلفی” رخ می‌دهد که با یک لیزر ساده (YAG laser capsulotomy) قابل درمان است.